Навацыі па сямейным капітале з 28 мая 2024 г. і асаблівасці ўступлення іх у сілу
29.05.2024Прынята пастанова Урада ад 23 мая 2024 г. нумар 364, якой рэгулюецца парадак рэалізацыі норм Указа нумар 69 ад 23 лютага 2024 г. па пытаннях сямейнага капіталу.
Навацыі Указа 69:
1) павышэнне сацыяльнай адказнасці бацькоў за забеспячэнне сваёй сям'і:
права на прызначэнне і датэрміновае распараджэнне сродкамі сямейнага капіталу ўвязана з занятасцю працаздольнага бацькі (айчыма) у поўнай сям'і, працаздольнага аднаго з бацькоў у няпоўнай сям'і:
- пры прызначэнні сямейнага капіталу разглядаецца занятасць на дату звароту і не менш за 6 месяцаў (у сукупнасці) з апошніх 12 месяцаў перад месяцам звароту;
- пры датэрміновым распараджэнні – занятасць на дату звароту і не менш за 12 месяцаў (у сукупнасці) з апошніх 24 месяцаў перад месяцам звароту;
Даведачна. Для гэтых мэт занятасць разглядаецца ў адпаведнасці з Палажэннем аб парадку аднясення працаздольных грамадзян да не занятых у эканоміцы, фарміравання і вядзення базы даных працаздольных грамадзян, не занятых у эканоміцы, уключаючы ўзаемадзеянне ў гэтых мэтах дзяржаўных органаў і арганізацый, зацверджаным пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 31 сакавіка 2018 г. № 239.
Улічваючы нормы пастановы 239 да занятасці адносіцца работа, служба, вучоба і іншая дзейнасць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, а таксама работа па працоўнай дамове (праходжанне службы па кантракце) на тэрыторыі дзяржаў - удзельніц Еўразійскага эканамічнага саюза (у Расіі, Казахстане, Арменіі і Кыргызстане).
права на прызначэнне і датэрміновае распараджэнне сродкамі сямейнага капіталу не прадастаўляецца, калі дзеці на дзень звароту прызнаны якія знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становішчы або адабраны з сям'і.
Пры гэтым з 28 мая выключана абмежаванне тэрміну для звароту па назначэнне сямейнага капіталу - на працягу 6 месяцаў з дня нараджэння або ўсынаўлення трэцяга або наступнага дзіцяці. Звярнуцца па прызначэнне можна ў любы тэрмін на працягу 18 гадоў.
Сем'і, якія па якіх-небудзь прычынах не змаглі выпрацаваць патрэбную колькасць месяцаў і не маюць іншай занятасці, змогуць рэалізаваць сваё права на назначэнне і датэрміновае распараджэнне сродкамі сямейнага капіталу пасля працаўладкавання і адпрацоўкі патрэбнай колькасці месяцаў або наяўнасці іншай занятасці на працягу гэтых месяцаў.
Сем'і, у якіх дзеці прызнаны якія знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становішчы або адабраны з сям'і, таксама змогуць прызначыць і датэрмінова выкарыстоўваць сямейны капітал пасля нармалізацыі сітуацыі ў сям'і - устаранення неспрыяльнай для дзяцей абстаноўкі, вяртання дзяцей у сям'ю.
2) змены ў датэрміновым выкарыстанні сродкаў сямейнага капіталу:
на паляпшэнне жыллёвых умоў
пры ўмове адсутнасці ў сям'і ва ўласнасці жылых памяшканняў, агульная плошча якіх на аднаго члена сям'і складае 15 кв. метраў і больш (у г. Мінск - 10 кв. метраў і больш);
на рэканструкцыю жылля сродкі сямейнага капіталу могуць быць накіраваны, калі ў выніку рэканструкцыі павялічваецца агульная плошча жылога памяшкання;
уведзена 5-гадовая забарона на адчужэнне жылых памяшканняў, набытых з выкарыстаннем сямейнага капіталу, у тым ліку тых, права ўласнасці на якія было зарэгістравана да 2022 года.
на атрыманне медыцынскіх паслуг
датэрміновае выкарыстанне сямейнага капіталу на атрыманне медыцынскіх паслуг магчыма толькі ў дзяржаўных арганізацыях аховы здароўя;
на стаматалагічныя паслугі (на імплантацыю і пратэзаванне зубоў) сямейны капітал выкарыстоўваецца па частках - першая частка не павінна перавышаць 50% ад сумы дагавора на аказанне паслуг, канчатковы разлік ажыццяўляецца пасля завяршэння работ па аказанні паслуг. Пры артадантычнай карэкцыі прыкусу кошт мультибондынг-сістэм (брекет-сістэм) аплачваецца разава ў поўным аб'ёме.
на атрыманне адукацыі
сямейны капітал таксама выкарыстоўваецца па частках - у памеры, які не перавышае кошт навучання за бягучы і папярэдні навучальныя гады.
ВАЖНА! Указаныя новаўвядзенні прымяняюцца пры прыняцці рай(гор)выканкамамі рашэнняў аб прызначэнні і аб датэрміновым распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу, па заявах грамадзян, зарэгістраваным з 28 мая 2024 г. Па заявах грамадзян аб прызначэнні і аб датэрміновым распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу, якія паступілі ў рай(гор)выканкамы да 28 мая, прымяняецца ранейшы парадак - сямейны капітал прызначаецца і сродкі сямейнага капіталу выкарыстоўваюцца згодна з заканадаўствам, якое дзейнічала да 28 мая 2024 г. |
3) урэгуляваны парадак вяртання ў рэспубліканскі бюджэт неабгрунтавана выкарыстаных сродкаў у выпадку парушэння грамадзянамі патрабаванняў заканадаўства аб сямейным капітале (расходаванне на мэты, не прадугледжаныя заканадаўствам, прадстаўленне дакументаў з заведама недакладнымі звесткамі, утойванне звестак, якія ўплываюць на прыняцце рашэння аб датэрміновым распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу і інш.).
Для рэалізацыі вышэйназваных норм Указа 69 пастановай 364 унесены змяненні ў пастановы Урада ад 24 лютага 2015 г. нумар 128, ад 17 кастрычніка 2018 г. нумар 740 і ад 18 верасня 2020 г. нумар 541:
для сем'яў, якія выхоўваюць чацвярых і больш дзяцей, якія па якіх-небудзь прычынах не прызначылі сямейны капітал пасля нараджэння трэцяга дзіцяці, устаноўлена права выбару па даце нараджэння каго з дзяцей вызначаць памер сямейнага капіталу - трэцяга або наступнага дзіцяці;
замацаваны абавязак ААТ "ААБ Беларусбанк" вярнуць у рэспубліканскі бюджэт сродкі сямейнага капіталу (з працэнтамі) у выпадках выяўлення неправамернага яго прызначэння, і ўстаноўлены тэрміны такога вяртання;
адменены шасцімесячны тэрмін для адкрыцця грамадзянамі ўкладу (дэпазіту) "Сямейны капітал";
устаноўлены тэрмін для заключэння грамадзянамі дагавора на атрыманне медыцынскіх паслуг з выкарыстаннем сямейнага капіталу - на працягу дзеяння заключэння УКК аб патрэбнасці ў іх атрыманні.
Даведачна. Грамадзяне могуць звяртацца ў банк для пералічэння сродкаў сямейнага капіталу на медыцынскія паслугі - на працягу двух гадоў з дня падачы ў рай(гор)выканкам заявы аб датэрміновым распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу, пры гэтым дагавор на атрыманне такіх паслуг з дзяржаўнай арганізацыяй аховы здароўя павінен быць заключаны ў працягу тэрміну дзеяння заключэння МКК аб патрэбнасці ў атрыманні гэтых паслуг - у межах аднаго года;
устаноўлены адзіны тэрмін вяртання на дэпазітныя рахункі грамадзян нявыкарыстаных сродкаў сямейнага капіталу - 10 рабочых дзён, а на паляпшэнне жыллёвых умоў - 3 месяцы;
замацаваны абавязак рай(гор)выканкамаў ажыццяўляць маніторынг выкарыстання грамадзянамі сямейнага капіталу па ўсіх напрамках і кантраляваць вяртанне банкам у рэспубліканскі бюджэт сродкаў сямейнага капіталу па неправамерна прынятых рашэннях;
дапоўнены пералік запытаных дакументаў (у пастанове 541) і ўнесены змяненні ў формы заяў і рашэнняў аб назначэнні і датэрміновым распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу (у пастанове 128).
Пастанова 364 і Указ 69 уступаюць у сілу з 28 мая 2024 г.